Collega Anouk is een KOPP/KOV-kind; 'Ik zette streepjes op zijn drankflessen'

Toen Anouk twaalf jaar was, kwam haar vader thuis te zitten met een burn-out. Anouk: “Mijn vader was actief in de ontwikkelingssamenwerking. Tot mijn zevende jaar woonden we daarom in verschillende landen. Hij heeft een hoop ellende gezien in de wereld: oorlog, honger.. Daarnaast was hij onderdeel van een tweeling, maar is zijn broertje tijdens of vlak na de geboorte overleden. Hij weet zelf niet precies wat er is gebeurd; hier werd thuis niet over gepraat. Ik vermoed dat het een combinatie van factoren is waardoor hij uiteindelijk is opgebrand. Twee weken nadat hij thuis kwam te zitten overleed zijn moeder plotseling en wéér twee weken later pleegde zijn vader zelfmoord. Mijn vader lag daarna veel in bed en verzorgde zichzelf niet meer. Hij voelde zich eenzaam en zonderde zich af en kreeg antidepressiva. Ik was nog jong en begreep niet goed wat er aan de hand was, maar de invloed die zijn psychische gesteldheid had op ons gezin was groot. Vooral toen hij erbij ging drinken werd het problematisch. Er was veel ruzie en daarom was het niet altijd fijn thuis.” 

Vroeg volwassen 

Toch heeft Anouk niet alleen vervelende herinneringen aan haar jeugd. “Er waren ook goede momenten. Ik heb een hechte band opgebouwd met mijn moeder. Ik vind haar een hele stabiele en sterke vrouw. En ondanks de ziekte van mijn vader mochten mijn zusje en ik altijd vriendinnetjes mee naar huis nemen, ook al deden we dat niet altijd omdat we ons schaamden voor onze vader. Ik ben vroeg volwassen geworden. Ik probeerde mijn moeder te troosten, dingen voor m’n ouders op te lossen en te bemiddelen als er weer eens ruzie was. En ik probeerde er voor mijn zusje te zijn. Misschien dat ik daar ook wel een beetje in doorsloeg: ik was erg controlerend en zette zelfs streepjes op de drankflessen van mijn vader om bij te houden hoeveel hij dronk.” 

In de genen 

Ondanks een aantal pogingen om te stoppen met drinken, lukt het haar vader niet om voorgoed te stoppen. In therapie wil hij niet. Dit zorgde voor conflicten tussen haar ouders. Anouk: “De psychische problemen van mijn vader, de ruzies thuis én een vriendje wat het uitmaakte toen ik 20 jaar was, maakten dat ik óók een korte periode somber werd. Mogelijk zit het in mijn genen. Mijn opa, de vader van mijn vader, was ook psychisch kwetsbaar en zat een tijdje in een inrichting. En de vader van mijn opa heeft ook suïcide gepleegd. Als ik er nu op terug kijk begrijp ik beter waarom mijn vader is zoals hij is. Maar er zijn ook perioden geweest dat ik heel boos was. Boos dat mijn vader geen vader voor mij kon zijn. Boos dat hij koos voor de drank, in plaats van zijn gezin. Nu snap ik dat verslaving ook een ziekte is.” 

Te weinig aandacht 

Anouk wordt uiteindelijk ontwikkelingspsycholoog. Kort na het afronden van haar opleiding begint ze als trainer bij Indigo en komt ze in aanraking met kinderen die een ouder met verslavings- en/of psychische problematiek hebben. Dan valt langzaam het kwartje en beseft Anouk dat ze zélf ook een KOPP/KOV-kind is. Anouk: “Dat was het keerpunt. Ik praatte nooit graag over mijn verleden, maar langzaamaan werd ik steeds opener. Ik merkte dat het mij hielp om mijn verhaal te delen. In mijn jonge jaren, toen de problemen volop speelden, hadden de hulpverleners die bij mijn vader betrokken waren geen aandacht voor mij en mijn zusje. Terwijl het zó ontzettend belangrijk is om kinderen bij de ziekte van hun ouder(s) te betrekken. Niet voor niets krijgen KOPP/KOV-kinderen later zelf ook psychische problemen. Kijk naar mijn eigen vader; dat was ook een KOPP/KOV-kind. En zijn vader, mijn opa, óók. Er mag wat mij betreft nog veel meer aandacht komen voor ‘kinderen van’. Dat is ook de reden dat ik nu mijn eigen verhaal deel.” 

Eenzaam 

Met de vader van Anouk gaat het nog steeds niet goed. De zorgen om hem zijn zelfs groter dan ooit.  “Mijn ouders zijn uiteindelijk uit elkaar gegaan toen ik 30 jaar was. Mijn vader is verhuisd na de scheiding en woont nu alleen. Hij leeft op magnetronmaaltijden en is nog altijd verslaafd aan alcohol”, vertelt Anouk. “Hij is eenzaam, vergeetachtig en zorgt niet goed voor zichzelf. Ik doe mijn best iets voor hem te betekenen, maar hij vindt het moeilijk hulp te accepteren. Daarnaast woont hij niet naast de deur. Het is al gauw een uur rijden om hem te bezoeken. Voor mij zou het een oplossing zijn als hij wordt opgenomen. Maar voor hem? Ik durf het niet te zeggen.”

*KOPP/KOV

KOPP/KOV staat voor Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP) en Kinderen van Ouders met Verslavingsproblemen (KOV). Het kan gaan om één of beide ouders. De problematiek van de ouder(s) heeft vaak gevolgen voor het hele gezin. Indigo West biedt trainingen voor deze kinderen, maar ook trainingen voor ouders.  

Dit verhaal maakt deel uit van een serie interviews waarin collega’s van Indigo West vertellen over de psychische problemen van hun ouder(s) en de impact die dat op hun leven heeft (gehad). Zodat ook bij hulpverleners meer aandacht komt voor ‘de kinderen van’.