Posttraumatische-Stressstoornis (PTSS)

Iedereen maakt nare dingen mee. Dat hoort bij het leven. Meestal verdwijnt zo’n nare ervaring na verloop van tijd uit je gedachten. Sommige ervaringen zijn zo heftig dat je ze moeilijk kunt vergeten. Zo’n traumatische ervaring kan je leven ontregelen. Het kost tijd om van zo’n gebeurtenis te herstellen. Hoelang zo’n verwerking duurt, is voor iedereen verschillend. Wat iemand als traumatisch ervaart, is namelijk voor iedereen verschillend. Dat is afhankelijk van iemands karakter en of diegene over zijn/haar ervaring kan praten. Het kan dus zijn dat het niet lukt de schokkende gebeurtenis te verwerken. Dat merk je aan lichamelijke en psychische klachten, zoals hartkloppingen, snel schrikken en/of een sombere stemming.

Twee soorten psychotrauma

1. Psychische klachten na een eenmalige schokkende ervaring, bijvoorbeeld een ongeluk.
2. Psychische klachten na een serie van traumatische gebeurtenissen, bijvoorbeeld oorlogservaringen, (geestelijke of seksuele) mishandeling of geweld in het gezin. 

Hoe herken ik een trauma?

De meest voorkomende kenmerken van een posttraumatische-stressstoornis (PTSS) zijn:

Herbelevingen:

• Bij herbeleving lijkt het alsof je de traumatische gebeurtenis opnieuw meemaakt. Je hebt last van flashbacks: je ziet, ruikt, hoort, proeft en voelt alles weer zoals toen het gebeurde.
• Wanneer je aan de gebeurtenis denkt krijg je hartkloppingen, gaat trillen en zweten en kunt niet meer goed demhalen. Je voelt je verlamd van angst.
• Je hebt nachtmerries of enge dromen en slaapt onrustig.

Vermijden:

• Je gaat situaties uit de weg die je aan de traumatische ervaring doen denken. Zo bescherm je jezelf tegen de heftige emoties. Je ‘vergeet’ de hele gebeurtenis of bepaalde momenten eruit. Dit heet verdringing.
• Je voelt soms helemaal niets meer en doet alles op de automatische piloot.
• Je ontkent wat er is gebeurd en vlucht ervoor weg door bijvoorbeeld keihard te werken of veel te drinken.
• Je wilt niet praten over wat er is gebeurd en sluit jezelf af voor de mensen om je heen.

Verhoogde waakzaamheid:

• Je staat altijd op scherp, schrikt snel.
• Je voelt je voortdurend gespannen en ‘opgefokt’.
• Je verliest snel je geduld en bent snel boos.
• Je zoekt gevaarlijke situaties op; je gaat bijvoorbeeld veel te hard rijden.
• Je gebruikt verdovende middelen zoals drugs en alcohol.
• Je voelt je schuldig aan het gebeurde en maakt jezelf verwijten: ‘Dan had ik maar niet…’.

Tips, cursussen en deskundige hulp

Bekijk de praktische tips, volg een (gratis) cursus of zoek deskundige hulp via de huisarts. Hij of zij kan je zelf helpen of verwijzen naar één van onze trauma-specialisten.

Tips omgaan met trauma

1. Neem je gevoelens en klachten serieus: Accepteer dat er iets aan de hand is. Begin bijvoorbeeld met het bijhouden van een dagboekje. Schrijven kan een manier zijn om onder woorden te brengen wat je bezighoudt. Waar ben je bang voor? En wat doe je dan?
2. Praten lucht op: Praat over wat je is overkomen. Dit is heel belangrijk voor het verwerkingsproces. Je kunt praten met familie of vrienden, maar soms zijn problemen gemakkelijker te bespreken met iemand die je minder goed kent.
3. Pak de dagelijkse routine weer op: Houd een normaal dagritme aan en eet gezond. Probeer beetje bij beetje weer wat te doen. Kijk zelf hoe het met je gaat en wat je aankan. Gun jezelf de tijd.
4. Zoek afleiding in zaken die je voorheen al leuk vond: Zoek afleiding, doe ontspanningsoefeningen of ga sporten, bijvoorbeeld fietsen of wandelen. Neem ook tijd om ‘leuke’ dingen te doen. 

Volg een cursus

Volg je liever een cursus van één van onze specialisten? Dat kan! Meld je dan aan voor een training of cursus bij jou in de buurt. Veel van deze cursussen zijn gratis. En sommige ook online.

Zoek deskundige hulp voor PTSS

Ga naar de huisarts. Hij/zij is jouw eerste aanspreekpunt. Als het kan, behandelt de huisarts of de praktijkondersteuner ggz je. Mochten zij jou niet kunnen helpen, dan word je doorverwezen naar een behandelaar van Indigo voor gesprekken met een psycholoog. Of verwijzen naar specialistische zorg bijvoorbeeld bij PsyQ (voor volwassenen) of Youz (voor kinderen en jongeren).